Kardiyovasküler Risk Paneli Nedir ?
Kardiyovasküler Risk Paneli Nedir ?İstanbul laboratuvarlarında; tekrarlayan gebelik kayıpları olan çiflerde sıklıkla istenmekte olan kardiyovasküler risk paneli uygulanmaya başlanmıştır.
Test, kalp ve damar hastalıklarına yatkınlığın belirlenmesi için de günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır. Test kapsamında aşağıdaki genetik bölgeler değerlendirilmekte ve 10 ayrı genetik bölgede meydana gelen 27 farklı mutasyon ( genetik değişim ) incelenebilmektedir.
Faktör V G1691A (Leiden) Mutasyonu:
Aktive protein C (APC), koagülasyon mekanizmasında faktör Va ve faktör VIIIa‘yı inaktive etmektedir. Faktör V mutasyonu varlığında bu inhibisyon gerçekleşmemekte, böylece trombin üretimi ve pıhtı oluşumu artmaktadır.
Heterozigot 1691GA:
Venöz tromboz riskini 3-8 kat, hamilelik sürecinde VTE riskini 8 kat, gebelik kaybı, fetal büyüme gerilikleri ve preeklampsi riskini 2-3 kat, plasental ablasyonu 5 kat arttırmaktadır.
Homozigot 1691AA:
Venöz tromboz riskini 9-80 kat, gebeliğe bağlı gelişen VTE riskini 20-40 kat arttırmaktadır.
Protrombin G20210A Mutasyonu:
plazma protrombin düzeyini arttırmakta ve venöz tromboz eğilimine neden olmaktadır.
Protrombin mutasyonu;
fetal kayıpları, plasental ablasyonu, ağır preeklampsi ve IUGR görülme riskini artırmaktadır.
Heterozigot 20210GA:
VTE rölatif riskini 2-5 kat, gebeliğe bağlı gelişen VTE riskini 15 kat, tekrarlayan birinci trimester fetal kayıpların görülme riskini 3 kat, tekrarlamayan ikinci trimester gebelik kayıp riskini 9 kat, tüm trimesterlerde ise fetal kayıpların görülme riskini 2-3 kat arttırmaktadır.
Homozigot 20210AA:
VTE riskini 10 kat, gebeliğe bağlı olarak gelişen VTE riskini ise 26 kat artırmaktadır.
Faktör V H1299R (FVR2) Mutasyonu:
H1299R mutasyonunun (özellikle homozigot formu) APC rezistansına neden olduğu bildirilmiştir. APC rezistansının, tekrarlayan gebelik kayıplarında kalıtsal trombozun en sık nedeni olduğu gösterilmiştir.
Heterozigot Faktör V Leiden; VTE riskini 7 kat artırırken, Faktör V H1299R mutasyonu ile birlikte görüldüğünde VTE riski ilaveten 3 kat daha artmaktadır. Heterozigot FVR2 varyantı, tekrarlayan gebelik kayıplarında kritik bir role sahip olup, risk faktörü olarak değerlendirilmesi önerilmektedir.
MTHFR C677T Mutasyonu:
MTHFR enzim aktivitesini azaltarak kardiyoserebrovasküler hastalıklar için önemli bir risk faktörü sayılan hiperhomosisteinemi ve homosisteinüri oluşumuna neden olmaktadır. Homosistein konsantrasyonundaki artış ise tromboembolizm, ateroskleroz, koroner arter hastalığı, preeklampsi, nöral tüp defektleri ve inmeye neden olabilmektedir.
Homozigot 677TT:
Tromboz riskini 2-3 kat arttırdığı bildirilmiş olup, tekrarlayan gebelik kayıplarında önemli rolü olduğu bildirilmiştir.
MTHFR A1298C Mutasyonu:
Plazma homosistein konsantrasyonunda artışa neden olmaktadır. Heterozigot A1298C ve heterozigot C677T birlikte görülmesi durumunda veya homozigot 677TT bireylerde MTHFR aktivitesinin düştüğü ve homosistein düzeyinin yükseldiği gösterilmiştir.
APO-E Genotiplemesi:
Apo E genotipinin hem lipid seviyeleri hem de KVH ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.
ApoE ε2/ε2:
Vasküler hastalık riskini arttırdığı, TGK için potansiyel risk faktörü olduğu bildirilmiştir.
ApoE ε3/ε3:
Tekrarlayan gebelik kayıpları için koruyucu bir faktördür.
ApoE ε4/ε4:
KVH’larda ölüm riskini %40 arttırdığı gösterilmiştir ve TGK ile ilişkili olduğu bulunmuştur.
ApoB R3500Q (Apo B-100) Mutasyonu:
Apo B mutasyonu LDL’nin reseptöre bağlanmasını geciktirmekte ve LDL’nin ortamdan uzaklaştırılması azalmaktadır. Ateroskleroz ve KVH’lara yatkınlığı arttırmaktadır.
PAI 4G/5G Mutasyonu:
PAI-1 konsantrasyonu yükselmesiyle fibrinolitik aktivite bozulmaktadır ve trombotik olaylara yatkınlık artmaktadır.
PAI 4G/4G:
Tromboembolizm, fetal kayıp, IUGR, preeklampsi ve MI riskini arttırmaktadır.
PAI 4G/5G:
Özellikle protrombin gen mutasyonu ile birlikte görüldüğü durumlarda tromboz riskini arttırdığı ve erken dönem gebelik kayıplarına neden olduğu bildirilmiştir.
ACE İnsersiyon/Delesyon Genotiplemesi:
ACE geni; anjiotensin I’i anjiotensin II’ye dönüştürerek kan basıncı düzenlenmesi ve elektrolit dengesi üzerinde önemli bir rol oynayan ACE enzimini kodlamaktadır.
ACE I/D:
Enzim seviyesi ara düzeydedir, trombotik olay riskini 5 kat arttırmaktadır ve tekrarlayan gebelik kayıpları için bir risk faktörüdür.
ACE D/D:
Trombotik olay riskini 11 kat arttırmakta, preeklampsi ve gebelikte hipertansiyon görülme riskini arttırmaktadır.
GPIIIa L33P (HPA-1) Mutasyonu:
Trombosit agregasyonunda rol oynamaktadır.
Homozigot A2 (b) alleli;
Tromboza yatkınlık, erken yaşta akut koroner olaylara, MI, stroke’a yatkınlıkta rol oynadığı bilinmekte ve ileri düzeyde İUGG ile ilişkilendirilmektedir.
Beta Fibrinojen -455 G>A Mutasyonu:
Fibrinojen seviyelerinde artışa neden olmakta ve miyokard enfarktüsü ile felç gibi arteryal hastalıklarla ilişkilendirilmektedir.
Homozigot 455 A>A:
Gebelik kaybı riskinin arttığı gözlemlenmiştir.
Faktör XIII V34L Mutasyonu:
Faktör XIII, fibrin monomerleri arasında çapraz bağlar oluşturmakta ve pıhtıyı fibrinolizise karşı daha dirençli hale getirmektedir. FXIIIa’yı kodlayan gende görülen G-T değişimi en sık rastlanan mutasyondur.
Bu mutasyon trombinin FXIII üzerinde proteolitik aktivite gösterdiği bölgeyi etkileyerek FXIII’ün aktive edilmesini engellemektedir. Miyokard enfarktüs, derin ven trombozu, pulmoner embolizme karşı koruyucu özellik göstermektedir.