Argeron NephroTesT (Nefrotest, idrar trehalaz aktivitesi)
Türkiye’de ilk Böbrek Yetmezliği Erken tanı testi
Argeron NephroTesT akut böbrek hasarının (ABH, AKI) çok erken dönemde diğer tüm bulgular normalken tespiti için kullanılan bir idrar testidir. Günün herhangi bir saatinde verilen idrar örneğinde ölçüm yapılabilir. Oda sıcaklığında 24 saate kadar beklemiş idrar örneklerinde de ölçülebilmektedir.
Ağrı kesici/ateş düşürücü ilaçlar, antibiyotikler, gıda takviyeleri ve fitoterapi ürünleri, görüntüleme (MR, tomografi vb) için kullanılan kontrast maddeler, travmalar, bazı akut ve kronik hastalıklar (diyabet, hipertansiyon, COVID-19 vb) ile bunların tedavisi için kullanılan ilaçlar ve cerrahi dahil birçok girişim, yaşam tarzı, ağır egzersizler, gebelik, uyku apnesi vb. birçok faktör akut böbrek hasarına sebep olabilir. Akut böbrek hasarı böbrek ömrünü kısaltır, kronik böbrek yetmezliği riskini artırır ve sonunda hastalar diyaliz veya böbrek nakli yaptırmak zorunda kalırlar.
Tıbbın tüm alanları kapsamında yapılan önleme, tarama, tanı, tedavi ve takip hizmetleri doğrudan veya dolaylı olarak böbreklerle de ilgili olabildiği veya böbrekleri de etkileyebildiği için böbrek hasarını asemptomatik veya preklinik aşamada tespit edebilecek nephrotest bütün tıbbi birimler tarafından kullanılabilmektedir. Akut böbrek hasarının erken teşhisi tıp alanındaki en önemli karşılanmayan ihtiyaçlardan biridir. Akut böbrek hasarının kalp krizine göre iki kat daha fazla ölüme sebep olduğu tahmin edilmektedir. Yatan hastaların yaklaşık %20-30’unda, yoğun bakım hastalarının ise yaklaşık %50’sinde akut böbrek hasarı görülmektedir.
Akut böbrek hasarı erken evrelerde hiçbir belirti vermeyebilir. Belirtiler genellikle böbreklerin fonksiyonlarını belirgin şekilde kaybetmesine bağlı ileri evrelerde baş göstermektedir. Bu amaçla halen kullanılmakta olan kreatinin gibi “semptomatik testler” ile sinsice oluşmakta olan hasarın çok erken dönemde anlaşılması yani “preklinik böbrek hasarının erken tespiti” genellikle mümkün olamamaktadır. Zira kreatinin testi böbrek kapasitesininin yaklaşık %50-75’i kayboluncaya kadar normal değerlerde ölçülmektedir. NephroTesT kreatininden 36 saat daha erken dönemlerde akut böbrek hasarını tespit edebilmektedir.
Akut böbrek hasarının erken teşhisi bir an önce önlem alınmasına imkan tanır. Hastanın daha yakından izlenmesini, hasara sebep olan girişimin erkenden sonlandırılmasını, yerine gerekirse güvenli alternatif bir girişimin başlatılmasını, hasarın geri döndürülmesi için destek tedavilerin uygulanmasını ve böylelikle kalıcı böbrek hasarının önlenmesini sağlayabilir.
Böbrek sağlığı korunmazsa öncelikle akut böbrek hasarı oluşur. Yapılan bilimsel araştırmalar en hafif ve tamamen iyileşen akut böbrek hasarının bile masum olmadığını ve kalp damar hastalığı riskini artırdığını göstermektedir. Orta seviyede ve kısmen iyileşen akut böbrek hasarının ve ciddi akut böbrek hasarının kalp damar hastalığı riskinde artışa ek olarak kronik böbrek hastalığı ve böbrek kanseri riskini artırdığı bildirilmiştir.
Böbrek Sağlığının Korunması
Böbrek sağlığını korumak doktor tavsiyesi olmadan hiçbir ilacı ve gıda takviyesini kullanmamak gerekir. Zira bunlar mevcut yaygın testlerin tespit edemeyeceği şekilde sinsi akut böbrek hasarı yapabilirler.
Protein alımının vücut ağırlığının kilogramı başına 1 gramdan fazla olması böbreklere zarar verebilir. Bu nedenle aşırı protein tüketilmemesi gerekir.
Sağlıklı kişilerin yeterince su tüketmesi önemlidir. Kadınların günde yaklaşık 2 litre, erkeklerin ise 3 L su tüketmesi önerilmektedir.
Magnezyum eksikliği yaygın bir sorundur. Böbrek taşı oluşması riskini artırır. Böbrek taşları böbrek işlevlerini bozabilir. Bu nedenle magnezyum düzeyleri optimum olmayan bireylerin doktor tavsiyesi ile magnezyum takviyesi alması gerekebilir. Uzun süre magnezyum alınması bakır emilimini azaltıp bakır eksikliğine yol açabilir. Bunu önlemek için bakırdan zengin yeşil ve kırmızı mercimeğin bol tüketilmesi önerilebilir.
Radyolojik kontrast madde kullanmadan önce akut böbrek hasarı riskini azaltacak önlemler alınmalıdır (inflamasyonu azaltmak için doktor tavsiyesi ile sodyum bikarbonat kullanılması vb.).
Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi ve önlenmesi için doktor tavsiyesi ile mannoz kullanılabilir.
Tüm yatan ve yoğun bakım hastaları düzenli aralıklarla NephroTesT ile takip edilerek akut böbrek hasarı erkenden tespit edilebilir.