Demir Bağlama (FeB) Testi Nedir?
Demir bağlama(FeB) testi; demirin vücuttaki ölçümüyle birlikte özellikle demir anemisi ya da demir zehirlenmesi gibi durumlarda gerekli testler arasında yer alır. Vücutta bulunan demir durumuyla ilgili fikir sahibi olunmasını sağlayan bu test yeterli düzeyde olup olmaması konusunda değerlendirmelerin yapılmasıyla belirlenir.
Çünkü demirin vücutta yeteri kadar olmaması birçok hastalığın temel kaynağıdır. Ve bu tür durumlarda demir bağlama (feb) testi yapılır.
Testler yapılan ölçümlerle birlikte annemin varlığı kesin olarak tespit edilir. Bunun yanı sıra demir fazlalığından kaynaklanan hemoktomatoz hastalığını tespit etmede katkı sağlar .
Test vücutta bulunan değerlerin dolaylı yoldan ölçülmesi ile yapılır. Özellikle serumdaki demire bağlayan bölgelerin demire doyura bilmesini ölçen bir testtir.
Test öncesinde en az 8 ila 12 saat aç kalınması gerekir. Bu sebepten dolayı test genellikle sabah erken saatlerde yapılır.
Demir Bağlama (FeB) Testi Nasıl Yapılır?
Demir bağlama (FeB) testi nasıl yapılır konusunda bir çok soru mevcuttur. Test kan alınması ile yapılır. Hastanın su gibi sıvıların dışında herhangi bir şey tüketmemesi gerekir.
Aç karnına alınan kan örneği sonrasında serum demir ve bağlanma kapasitesi olmak üzere 2 gösterge çerçevesinde değerlendirmeler sağlanır.
Demir serumu kandaki demir seviyelerini ölçer. Vücudun demir durumunu göstermek için transferin satürasyonu kullanılır.
Demir eksikliği durumunda kandaki demir seviyesi genelde düşüktür. Aşırı demir varlığı durumunda ise demir seviyeleri yüksektir.
Kanda çok fazla ya da çok az miktarda olan demir mineralinin ölçümü sonrasında doktorlar tarafından değerlendirme yapılması sağlanır.
Daha sonrasında organizmaların çalışmalarını direkt olarak etkileyen demir mineralinin vücutta ne kadar depolandığını bilinmesi sağlanır . Çünkü bu mineral vücuttaki birçok rahatsızlığın önlenmesini destekler.
Demir Bağlama (FeB) Testi Hangi Durumlarda Yapılır?
Bu testlerin yapılabilmesi için özellikle belli başlı belirtilerin gösterilmesi gerekir. Eksikliği durumunda çeşitli sorunların ortaya çıkması mümkündür.
Kanda yer alan proteinlerin ölçülmesini sağlayan bu test genellikle hamilelikte sık sık yapılır . Çünkü hamileliğin son dönemlerinde demir bağlama kapasitesi düşebilir.
Havanın yanı sıra doğum kontrol hapları, kansızlık, akut durumlar, hipokronik anemi ve kan kaybı gibi durumların sonrasında eksikliğim belirlenmesi için yapılır.
Özellikle eksikliğine ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkacağı bilindiği için daha öncesinden testlerin düzenli olarak yapılması önemlidir.
Uzman hekimler tarafından yapılan testler sonrasında eğer düşük değerde bir demir miktarı varsa bunun yükseltilmesi gerekir.
Demir Bağlama (FeB) Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Demir bağlama (FeB) testi sonuçlarının değerlendirilebilmesi için belirli değer aralıkları bulunur. Bu değer aralıklarına göre erkekler de ya da kadınlarda belirli yaş düzeylerinde farklı değerlerin olması mümkündür.
Fakat genel anlamda bir ölçü verilebilmektedir. Bu ölçü 250 – 400 mcg aralığında olmaktadır. 200 ellinin altına düştüğünde demir eksikliği, 400 ün üstüne çıkıldığında ise demir yüklenmesi yani demir fazlalığı vardır.
Aç karnına yapılan bu test sonucunda küçük bir kan numunesini değerlendirilmesiyle bu değer aralıklarının belirlenmesi sağlanır. Özellikle hastanın öyküsü de alınarak bu konuda gerekli özenin gösterilmesi sağlanır.
Demir Bağlama (FeB) Yüksekliği ve Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Demir mineralinin demir bağlama (FeB) testi ile birlikte ne kadar olduğunun ölçülmesi sağlanır. Daha sonrasında eğer demir miktarı azsa duruma demir düşüklüğü fazlaysa demir yüklenmesi ismi verilir.
Demir miktarı düşükse anemi yani kansızlık oluşabilir. Bunun yanı sıra özellikle gebelik döneminde demir eksikliğinin görülmesi mümkündür. Bu durumun belirtileri arasında :
- Solgun bir cilt,
- Konsantrasyonda düşüklük,
- Yorgun ve halsiz hissetme,
- Enfeksiyon oranının artması ve bu enfeksiyonların iyileşme sürecinin de düşmesi,
- Sürekli olarak yaşanan üşüme hissi,
Eğer bu gibi şikayetler varsa demir düşüklüğü mevcuttur. Bu durumun tedavisi ile ilgili eğer demir eksikliği varsa neden olan sebepler araştırılmalıdır.
Özellikle doktorun sunmuş olduğu bazı tanı testleri ile birlikte demir eksikliğinin olup olmadığı anlaşılır. Eğer demir eksikliği tespit edilmişse hastaların demir takviyeleri ile tedavi edilmesi sağlanır.
Elbette bu tedaviler doktorun planladığı şekilde uygulanır. Bunun yanı sıra yeterli miktarda demir alımına destek olmalı ve özellikle kırmızı et, hindi ve yumurta gibi birçok ürünün tüketilmesi sağlanmalıdır. Bununla birlikte kahve ve çay gibi içeceklerin tüketimine de ara verilmesi gerekir.
Demir yüksekliğinde ise patolojik bir durum olmasından dolayı hayati bir önem taşır. Özellikle demirin aşırı birikmesi ile birlikte demir zehirlenmeleri ve daha ilerlerse ölümcül riskler ortaya çıkar.
Özellikle kandaki demir yüksekliği, karaciğer fonksiyonlarındaki bozukluklar, sendrom hastalıkları, kanser gibi etkenler ortaya çıkan durumlar arasında yer alır.
Özellikle demir emiliminde bozukluğa yol açarak demir birikmesine sebep olan bu hastalıklar belirlendiği andan sonra hemen tedavi edilmelidir.
Demir yüksekliğinin olduğunu anlamak için belirli belirtileri takip etmek gerekir . Bunlar arasında:
- Cilt renginin koyulaşması,
- İştahsızlık görülmesi,
- Cinsel isteksizlik,
- Kilo kayıpları ve kalp ritim bozukluğu,
gibi durumlarla karşı karşıya kalındığında kişinin kendini takip etmesi ve belirtileri görüldüğü anda doktora başvurması gerekir. Demir yüksekliği tedavisinde ise demir düzeyinin dengelenmesi sağlanmaktadır .
Özellikle demir bağlama testi sonrasında ilaç tedavisine başlanarak bu sorunun çözülmesi sağlanır. Demir fazlalığında ekstradan demir alımlarından kaçınmak ve yine kahve ve çay tüketimine ara vermek gerekir. Demir bağlama (FeB) testi ile değerler düzenli aralıklarla ölçülmelidir.