Koenzim Q10 ( Ubiquinon )
Doğal olarak vücutta bulunan vitamin benzeri bir bileşiktir. Vücuttaki tüm hücrelerde bulunur ancak en yüksek konsantrasyonu hücrenin enerji merkezi mitokondridedir.
Vücudun kalp gibi en fazla çalışan organlarında en yüksek miktarda bulunur. Hücrelerde Asetil CoA’yı öncü molekül olarak kullanan ve çok sayıda basamaktan meydana gelen reaksiyonlar dizisi sonunda sentezlenir.
Koenzim Q10 (CoQ10), hücrenin mitokondri organelinde gerçekleşen ve oksijenli solunum olarak bilinen oksidatif fosforilasyonda bir elektron taşıyıcısı olarak işlev görür.
Ubikinon olarak da bilinir, indirgenmiş formu ubikinoldür. Ubikinon enerji metabolizmasında rol alırken ubikinol antioksidan fonksiyonlar için önemlidir. Biyokimyasal olarak yağda çözünebilen bir bileşiktir. Tüm hücre membranlarında bulunur ve dolaşımda lipoproteinler tarafından taşınır.
Vücutta hem indirgenmiş hem de yükseltgenmiş formda bulunabildiğinden oksidan–antioksidan sistemler açısından önemlidir. Bu sistemler açısından sadece miktarı değil mevcut miktarın indirgenmiş ya da yükseltgenmiş formda olması da önemlidir. Sahip olduğu redoks potansiyeli sayesinde vücudun enerji sentezi esnasında kendi ürettiği oksijen radikallerini kontrol etmede rol alır.
Membranların stabilitesi için gerekli antioksidan sistemler, hücrelerin enerji dönüşümü ve ATP üretimi hücre canlılığının devamı için olmazsa olmaz olaylardır. Koenzim Q10 da bu olayların devamlılığını sağlamak için varlığı kaçınılmaz bir moleküldür. ATP vücudun kullanılabilir tek enerji birimidir ve vücutta depolanmaz. Bu nedenle sürekli ve düzenli bir şekilde karbonhidratlar, yağlar ve proteinlerden sentezlenmelidir.
Sentezinin durması durumunda hücrelerin canlılığını sürdürmesi saniyelerle sınırlıdır. ATP’nin yeterli ve düzenli sentezini sağlayan en önemli mekanizma da oksijenli solunum olarak bildiğimiz oksidatif fosforilasyonun elektron transport zinciri aşamasıdır. Koenzim Q10 bu zincirin sağlıklı çalışmasında hayati role sahiptir.
Koenzim Q10 kan düzeyini bir çok faktör etkileyebilir;
Bu ve benzeri faktörler düzeyini azaltabildiği için uzun yıllardır koenzimQ10 besin desteği olarak sunulmaktadır. Ticari örneklerinin tanıtımlarında birçok hastalıkta tedavi desteği olabileceği veya önlemede rol alabileceği belirtilse de bu konularda yeterli bilimsel çalışma mevcut değildir. Bu nedenle destek olarak kullanılırken dikkatli olunması gerekmektedir. Laboratuvar testleriyle düzeyi takip edilerek alınmasında fayda vardır.
Bazı bilimsel çalışmalarda koenzim Q10 düzey düşüklüğü, kronik kalp hastalığı ile ilişkili bulunmuştur ve koenzim Q10 desteğinin kronik kalp hastalığı için koruyucu olabileceği belirtilmiştir.
Bu koruyucu etkinin altında üç mekanizma yattığı ileri sürülmüştür;
Başka bir çalışmada (Rosenfeldt) geleneksel hipertansiyon tedavisine destek olarak Koenzim Q10 eklenmesinin kan basıncını düşürmede akılcı bir tercih olacağı vurgulanmaktadır.
Koenzim Q10 dışardan destek amaçlı alındığında hangi formda olduğu çok önemli değildir. Çünkü ubikinol formunda da alınsa ince bağırsak emilim hücrelerine ulaşmadan önce ubikinona dönüştürülür.
Koenzim Q10 testi
Mitokondrial bozukluk düşünülen hastalarda, yüksek kolesterol düzeyini tedavi etmek için statin türevi ilaç kullanımında, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı gibi dejeneratif beyin hastalıklarının tedavi takibi esnasında koenzim Q10 testi yapılması önerilmektedir.
Özellikle statin türü ilaçlar sentezini azalttığı için bunların kullanımında düzeyinin takip edilmesi önem arz eder.
Primer olarak koenzimQ10 eksikliği oldukça nadir bir hastalıktır. Ancak nöbet geçirme, gelişme geriliği, denge kaybı, kas güçsüzlüğü gibi nörolojik belirtilerle ortaya çıktığından bu bulguların görüldüğü hastalarda ölçülmesi uygun olur.
Plazma düzeyi her zaman doku düzeyiyle aynı değişimi göstermese de dışardan verilen koenzim Q10’un biyoyararlılığını değerlendirebilmek için plazma düzeyinin ölçülmesi yararlıdır.
Koenzim Q10 ölçümü
Plazma ve biyolojik dokularda CoQ10’un değerlendirilmesi için genel metodlar alkol-heksan ekstraksiyonuna dayanır. Bu şekilde elde edilen örnek yüksek performanslı sıvı kromatografi (HPLC) cihazına enjekte edilir, UV dedektörle 275 nm’de veya elektrokimyasal dedektörle niceliksel olarak ölçülür. Bunun dışında enzim immunoassay tekniğiyle ölçüm yapılan kitler de mevcuttur.
Hastalar için takip edildikleri hekim tarafından talep edilebileceği gibi, kendi iradesiyle dışardan koenzimQ10 (Ubikinon) veya indirgenmiş formu olan ubikinol desteği kullanan kişiler koenzim Q10 testi yaptırabilirler. Testi yaptıracak kişiden sadece bir kan örneği alınacaktır. Dolayısıyla herhangi bir zorluk veya risk içermemektedir.
KoenzimQ10 ilk defa Frederick Crane ve çalışma arkadaşları tarafından 1957’de Wisconsin-Madison Üniversitesinde keşfedilmiştir. Farklı bilim adamları ve araştırma şirketlerinin katkısıyla ticari bir form olarak kullanılabilmesi 1990’lı yılları bulmuştur.
Koenzim Q10 Testi Fiyatları 2024
Koenzim Q10 Testi Fiyatları 2024 hakkında bilgi için hemen tıklayın.